โพชฌงค์คู่ปรับกับอนุสัย[1] ของ โพชฌงค์_7

  1. สติเป็นคู่ปรับกับอวิชชา
  2. ธัมมวิจยะเป็นคู่ปรับกับทิฏฐิ(สักกายทิฏฐิและสีลัพพัตปรามาส)
  3. วิริยะเป็นคู่ปรับกับวิจิกิจฉา
  4. ปีติเป็นคู่ปรับกับปฏิฆะ
  5. ปัสสัทธิเป็นคู่ปรับกับกามราคะ
  6. สมาธิเป็นคู่ปรับกับภวราคะ(รูปราคะ อรูปราคะ (ภพที่สงบ)กับ อุทธัจจะกุกกุจจะ(ภพที่ไม่สงบ))
  7. อุเบกขาเป็นคู่ปรับกับมานะ
  • ธัมมวิจยะและวิริยะทำลายทิฏฐิและวิจิกิจฉาอนุสัย บรรลุเป็นพระโสดาบันและหรือพระสกทาคามี
  • ปีติและปัสสัทธิทำลายปฏิฆะและกามราคะอนุสัย บรรลุเป็นพระอนาคามี
  • สมาธิ อุเบกขาและสติทำลายรูปราคะ อรูปราคะ อุทธัจจกุกกุจจะ มานะ อวิชชาอนุสัย บรรลุเป็นพระอรหันต์